Skąd się wzięły nazwy firm motocyklowych?

Właściwie większość obecnych firm motocyklowych wcale nie zaczynała od produkcji motocykli ale zupełnie innego asortymentu, np. Yamaha wyprodukowała pierwsze w Japonii pianino, a firma pana Suzuki budowała krosna tkackie. Nawet Indian zaczynał od rowerów…

Oczywiście było również wiele firm, które zajmowały się produkcją motocykli, nawet przez dekady, ale w pewnym momencie zrezygnowały z jednośladów. Dobrym przykładem jest firma Laurin & Klement założona w 1895 roku w miejscowości Mladéj Boleslav, znajdującej się wówczas w graniach Austro-Węgier. Firma Wacława Klementa i Wacława Laurina produkowała w szczytowym okresie, czyli w 1907 roku, ponad 3000 motocykli rocznie.

Dla porównania, w zakładach Harleya-Davidsona budowano w tym czasie 150 motocykli i amerykańska firma do dziś chwali sie tym faktem. Mimo wielu sukcesów konstrukcji Laurin & Klement, czeska firma zaprzestała produkcji jednośladów już w 1912 roku.

Nasze małe zestawienie jest bardzo subiektywne i dotyczy najciekawszych, wybranych przez nas marek. Zobaczcie skąd wzięły się ich nazwy. I jeszcze jedno. Osobna sprawa to logotypy poszczególnych firm, które zmieniały się na przestrzeni lat tak bardzo, że niektóre wczesne wersje są dziś nie do odróżnienia do aktualnych, np. KTM. Ale to temat na zupełnie inny tekst.

Indian Motorcycle

Początkowo firma założona w 1897 roku przez George M. Hendee produkowała rowery i nazywała się Hendee Manufacturing Company. Warto dodać, że Hendee był zapalonym cyklistą, który już w wieku 16 lat zdobył tytuł rowerowego mistrza amatorów, czyli United States National Amateur High Wheel Championship. To był początek niezwykłego pasma sukcesów. Hendee był pierwszym, rowerowym mistrzem Ameryki i zwyciężył w 302 wyścigach z 309!

W 1892 roku Amerykanin wycofał się z wyścigów i w oparciu o swoje doświadczenia zaczął budować rowery. Pierwsze modele nazwano Silver King, Silver Queen i American Indian. Od nazwy tego ostatniego, później skróconej do – Indian – wzięła się nazwa marki. Co ciekawe, Hendee zainteresował się opcją silnika w ramie dlatego, że chciał aby rowery były szybsze. To był impuls, który doprowadził niewielką manufakturę na sam szczyt.

DKW

Duński inżynier Jorgen Skafte Rasmussen założył w 1905 roku w Niemczech, wraz z wspólnikiem, fabrykę maszyn, wyrobów metalowych i armatury. Od 1907 roku firma rozwijała się bardzo dynamicznie. Wybuch I Wojny Światowej nie przeszkodził Rasmussenowi  w biznesie.

Przewidujący Duńczyk zdał sobie jednak sprawę, że wojna oznacza trudności z benzyną, dlatego rozpoczął eksperymenty z napędem parowym. Mimo że efekty nie były zadowalające, to tym działaniom firma zawdzięcza swój znak – wulkan z czerwonym płomieniem i białą parą, oraz napis DKW, który był skrótem od Dampf-Kraft-Wagen (pojazd parowy).

Skrót DKW okazał się bardzo uniwersalny i pojemny. Kiedy firma rozpoczęła produkcję małych silniczków spalinowych o pojemności 25 cm3, które służyły do napędu mechanicznych zabawek, klienci często tłumaczyli sobie nazwę jako Das Kanben Wunsch, czyli… „marzenie chłopców”. Warto wiedzieć, że DKW było przez pewien czas właścicielem Audi.

Od DKW wywodzi się także świetnie znana w Polsce marka MZ (Motorradwerk Zschopau) oraz jej najsłynniejsze modele jak ES, TS i bezkonkurencyjny ETZ. Fabryka DKW znalazła się po II Wojnie Światowej w radzieckiej strefie okupacyjnej, później NRD i dlatego została przemianowana na MZ.

NSU

Jedna z najstarszych niemiecki wytwórni motocyklowych – Neckarsulmer Fahrradwerke AG, powstała z dawnej fabryki maszyn do szycia, założonej w 1880 roku. Nazwa wyrobów tej firmy – NSU – to skrót od Neckarsulmer Strickwaren Union. Aby rozszyfrować ten zwrot wystarczy wiedzieć, że siedzibą NSU było miasto Neckarsulm, leżące u zbiegu rzek Neckar i Sulm. Od 1887 roku fabryka produkowała rowery a pierwszy motocykl skonstruowano w 1901 roku (wyposażono go w szwajcarski silnik Zedel).

Warto jeszcze wspomnieć, że NSU również ma wiele wspólnego z wspomnianym już Audi. Do fuzji doszło w 1969 roku. Przez pewien czas przedsiębiorstwo nazywało się Audi NSU Auto Union AG. Dziś 99,55 % akcji spółki posiada Volkswagen AG.

KTM

W 1934 roku austriacki inżynier Johann Hans Trunkenpolz otworzył warsztat mechaniczny i sklep w Mattighofen, w Górnej Austrii. Co ciekawe zaledwie trzy lata później Trunkenpolz zawiązał współpracę i rozpoczął sprzedaż motocykli DKW. Jego sklep był znany jako Kraftfahrzeug Trunkenpolz Mattighofen, ale nazwa KTM nie został wówczas zarezerwowana.

Firma świetnie prosperowała do początku lat 50. ubiegłego wieku, kiedy spadło zapotrzebowanie na usługi oferowanego przez przedsiębiorczego Austriaka. To wówczas zaczął myśleć o produkcji własnych motocykli i już w 1951 roku zbudował pierwszy egzemplarz Moser-KTM 100, który w dużej mierze był samodzielnym projektem konstruktora, poza silnikiem Rotax Fichtel & Sachs.

Nieco później do Trunkenpolza dołączył Ernst Kronreif, który okazał się doskonałym partnerem, zaś firma zyskała oficjalną nawę KTM Motor Vehicle KG Kronreif & Trunkenpolz Mattighofen. Jako ciekawostkę warto dodać, że dzienna produkcja KTM wynosiła w 1955 roku około 20 pojazdów.

Kawasaki

Początki Kawasaki sięgają 1878 roku. W tym czasie Shozo Kawasaki stworzył przedsiębiorstwo stoczniowe, a kilka lat później spółkę Kawasaki Dockyard. Firma zajmowała się głównie budową statków aż do 1906 roku. W kolejnych latach powstawały nowe firmy w ramach koncernu oraz nowe linie montażowe, m.in. maszyn, wagonów i urządzeń dla kolei.

To firma Kawasaki wyprodukowała pierwszy japoński, metalowy samolot. Departament lotniczy szybko przekształcił się w kolejną samodzielną firmę o nazwie Kawasaki Aircraft. Warto wiedzieć, że to właśnie ta firma skonstruowała w 1961 roku pierwszy motocykl Kawasaki.

Poszczególne odłamy, samodzielne firmy, zostały ponownie zjednoczono w 1969 roku i od tej pory funkcjonują, jako Kawasaki Heavy Industries. Mimo że dziś kojarzymy japońską markę głównie z motocyklami, to dochody firmy pochodzą przede wszystkim z budowy statków, maszyn i z wielkich inwestycji budowlanych.

Założyciel Kawasaki był początkowo kupcem z Nagasaki, naówczas jedynego miejsca w Japonii otwartego na Zachód. Mając 27 lat, Shozo Kawasaki założył firmę transportową w Osace, która jednak upadła, gdy jego statek towarowy zatonął podczas burzy. Kawasaki badał morskie szlaki dla Ministerstwa Finansów i był również wiceprezesem morskiej poczty, która działała w oparciu o statki parowe.

Shozo Kawasaki przeżył również kilka katastrof morskich, które zniechęciły go do kiepskich japońskich statków i popchnęły w kierunku znacznie lepszych konstrukcji europejskich i angielskich. Stąd również późniejsze zainteresowanie przemysłem stoczniowym i budową takich jednostek. Być może gdyby Shozo Kawasaki nie został kiedyś rozbitkiem, nigdy nie powstałyby motocykle Kawasaki.

c.d.n.